Araik Arutyunyanın azərbaycanlı sinif yoldaşı: “Onu Şuşada görəndə gözlərimə inanmadım”

Araik Arutyunyanın azərbaycanlı sinif yoldaşı: “Onu Şuşada görəndə gözlərimə inanmadım” - Müsahibə

2-06-2021, 11:33 595 dəfə baxılıb

Milli.Az Kulis.az-a istinadən əslən Xankəndidən olan Sima Həsənova ilə müsahibəni təqdim edir.
Xatırladaq ki, Sima xanım qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikasının qondarma prezidenti Araik Arutyunyanla bir sinifdə oxuyub.
- Gəlin, söhbətə tanışlıqdan başlayaq...
- Xankəndində anadan olmuşam. Əslimiz Xocalıdandır. Valideynlərim o vaxt Xankəndiyə köçüblər. Sovet dönəmində atama ordan dörd otaqlı ev verilmişdi. Mən də 10 nömrəli məktəbdə, rus bölməsində oxumuşam.
- Adınızı nə əcəb Sima qoyublar?
- Sima bizim sözdür. Üz anlamında. Vurğunu düzgün desəniz, hiss edəcəksiniz.
- Valideynləriniz nə işlə məşğul olurdular?
- Anam tibb işçisi idi, atam isə Əsgəran rayon Ticarət İdarəsinin rəhbəri idi. O vaxt "Raypo" deyirdilər. Mağazaları malla təmin edirdilər.....
.
.
- Özünüz müəlliməsiniz, mən bilən?
- Bəli, müəlliməyəm.
- Xankəndidə təhsil aldığınız məktəbi necə xatırlayırsınız?
- Yadıma düşür, orada bizə "tork", yəni "türk" deyirdilər. Sovet zamanı bizə kim olduğumuzu öyrətmirdilər deyə, sözün mənasını bilmirdik. Görünür, ermənilər bilirmiş. Onlar bizi aşağılamaq üçün belə müraciət edirdilər. Ona görə çox münaqişələrimiz olurdu. Sataşırdılar, paylarını da alırdılar.
- Azərbaycanlı oğlanlar vardı sinfinizdə?
- Bizim sinifdə yox, o biri siniflərdə var idi. Tez-tez ermənilərlə davaları düşürdü. Döyürdülər onları. Erməni uşaqları bizimkilərdən həmişə qorxublar.
- Siz də döyürdünüz?
- Hərdən olurdu (gülür). Şəxsən mən cavablarını necə lazımdı verirdim, heç birindən qorxmurdum.
- Araiki necə xatırlayırsınız?
- Sizə deyim, çox gözəçarpan biri deyildi. İrəli getmək, liderlik etmək qabiliyyəti yox idi. Yaxşı oxuya da bilmirdi. Ondan daha savadlı, daha diribaş ermənilər vardı. Sinifdə iki Araik vardı. O biri bundan daha diribaş idi. Həm də daha çox millətçi idi o. Xüsusən, son illərdə lap radikallaşmışdılar. Amma yenə də bizdən çəkinirdilər. Şəxsən mənə nəsə deməyə cəsarət eləmirdilər.- Yadınızda yaxşı insan kimi qalan erməni var?

- Yaxşı erməni deyəndə, metislər vardı... Rusla qarışıq. Onlar nisbətən yaxşı idilər.

- Belə baş düşdüm ki, nə qədər çəkinsələr də yenə hər dəfə skandal yaradırmışlar.

- Bəli. İçlərində bizə qarşı kin var idi. Yadıma düşür, o biri Araik deyirdi, biz Xankəndini İrəvana birləşdirəcəyik. Onda biz hələ bunun nə demək olduğunu anlamırdıq. Sadəcə pis bir niyyətin olduğunu hiss edirdik. Deyirdik, qələt eləyəcəksiz! Tarixi düzgün bilməsək də, içimizdə bir Azərbaycan təəssübkeşliyi vardı.

- Bəs həmin fağır, elə də ağıllı olmayan sinif yoldaşınızın separatçı ermənilərə rəhbərlik etdiyini nə vaxt öyrəndiniz?

- Sonuncu Vətən müharibəsi zamanı bunun Şuşada çıxış etdiyi videonu gördüm. Şoka düşdüm. Orada görəndə xatırladım ki, bu, həmin Araikdir.

- Necə tanıdınız?

- Adı, soyadı uyğun gəlirdi. Həm də gülüşü, üzünün mimikası tanış gəldi. Kollektiv şəklimizdə də görə bilərsiniz. Sonra internetdə girib baxdım ki, elə həmin Araikdir.

- Sizin digər bir azərbaycanlı sinif yoldaşınız var - Sevda xanım, o, çoxdan bilirmiş. Hətta, bizə müsahibəsində erməni sinif yoldaşlarını internet vasitəsi ilə izlədiyini demişdi.

- Hə. Bilirəm. Mən gec bildim. Dediyim kimi, Vətən müharibəsi başlananda. Amma o sinif yoldaşlarım mənimlə də maraqlanmışdılar. O vaxt internetə girmirdim deyə, izləyə bilmədim.

- Əgər həmin qrupda olsaydınız, onlara nəsə demək istəyərdiniz?

- Sözümü indi, qələbədən sonra demək istəyərdim. Demək istəyərdim ki, kimə lazım idi bu qədər ölüm, qırğın? Deyərdim, hamıdan yaxşı yaşayırdınız, niyə belə etdiniz ki? Sizə bu lazım idi?

- Araiki görəndə ürəyinizdən nə keçdi? Ona nə demək istədiniz?

- Ürəyimdən ona "Qarabağ bizimdir!" demək keçdi. İstəyərdim, onun elə özünə deyim ki, siz Şuşa görməmisiniz axı. Onlar Şuşa görməmişdilər. Heç Şuşaya getmirdilər. Amma o vaxtdan elə Şuşamızı da mənimsəmək istəyirdilər. Xankəndidə yaşayıblar və heç kimdən də pis yaşamırdılar. Yalandan ağlamaqlarına baxmayın, hamıdan yaxşı yaşayırdılar.

.
.
.
.- Araikin özüylə mübahisə etdiyiniz, ya dalaşdığınız olub?

- Olub. İndi tam təfərrüatlarını xatırlamıram, amma demək olar, hamısı ilə dalaşırdım, cavablarını verirdim. Güclü qız idim. Basketbola gedirdim. Boyum uca idi. Araikin, şəkildən də göründüyü kimi, elə boy-buxunu da yox idi.

- Hər hansı bir əhvalatı xatırlamağa çalışın, mümkünsə...

- Bir dəfə, idman dərsində idik, məktəbimizin meydançasında. Yadıma düşür, sinif yoldaşım gəlib mənə xəbər verdi. Hansısa erməni oğlan mənim qarama deyib ki, "tork" olmasaydı, onu alardım. Yəni, həyat yoldaşı kimi almağı deyirdi... Azərbaycanlı qızların namuslu, qeyrətli olduğunu bilirdilər.

- Cavab vermədiniz?

- Özümə desə verərdim. Mənə deməmişdi. Yəqin, çəkinərdi.

- Bizimkilərə onlara qız vermirdilər. Nadir hallarda onlardan qız alan olardı.

Vetenim-Azerbaycandir.az

Paylaş

ŞƏRH YAZ